Laguna Copperplate Inscription: İlk Filipinler ticaret ağı ve sosyal yapısına ışık tutan antik bir bakır levha

Filipinler tarihine ilk adım attığımızda, gözlerimiz genellikle İspanyol sömürge dönemine veya Amerikan işgali gibi olaylara yöneliyor. Ancak bu geniş ada grubunun zengin tarihi, daha erken dönemlere kadar uzanır ve keşfedilmeyi bekleyen pek çok gizemi barındırır.

Birinci yüzyılın ortalarına doğru, günümüz Laguna eyaletinde bir yerleşim yeri olan Laguna de Bay gölünün kıyısında yaşayan insanlar tarafından yaratılmış eşsiz bir eser ortaya çıktı: Laguna Bakır Levhası. Bu küçük, bakır üzerine oyulmuş levha, bugüne kadar bulunan en eski Filipin yazıtlarından biridir ve erken Filipin toplumunun sosyal yapısı, ticaret ağları ve dili hakkında önemli bilgiler sunar.

Laguna Bakır Levhası’nın Keşfi ve Dilbilimsel Analiz:

Levha ilk olarak 1987 yılında bir yerli tarafından Laguna de Bay gölünün kıyısındaki toprakta kazılmıştı. 200 cm x 13 cm boyutlarındaki levhayı inceleyen arkeologlar, üzerindeki antik Kawi alfabesiyle yazılmış metinleri çözmeye çalıştılar. Bu dil, Endonezya’nın Java ve Sumatra adalarında yaygın olarak kullanılan bir Sanskritçe lehçesidir ve Filipinler’e bu dönemde ticaret yollarıyla gelmiş olabilir.

Dilbilimsel analizler, levhanın 822 yılında yazıldığını ortaya koydu. Bu tarih, günümüzde Manila olan Tondo bölgesinde bir prensin yönetimi altında bulunan topluluğun borçlarını kaydettiğini gösteriyor. Levhada belirtilen borçlar, altın, gümüş ve diğer değerli mallar içindir.

Laguna Bakır Levhası’nın Sosyal ve Ekonomik İpuçları:

Metnin içeriği bize o dönemin sosyal yapısına dair önemli bilgiler sunuyor. Öncelikle, levhanın varlığı bir yazım sistemine sahip ve bu sistemi kullanabilen karmaşık bir toplumun varlığını gösteriyor.

İkincisi, levhada adı geçen kişiler arasında hem sıradan halktan hem de yöneticilerden bahsediliyor. Bu durum, o dönemde sosyal hiyerarşinin oldukça gelişmiş olduğunu ve farklı sosyal grupların var olduğunu ortaya koyuyor.

Borç Verme Sistemi ve Ticaret Ağları:

Laguna Bakır Levhası ayrıca Filipinler’in 1. yüzyılda geniş bir ticaret ağının parçası olduğunu gösteriyor. Levhada belirtilen mallar arasında altın, gümüş, pamuk, ipek ve baharatlar gibi ürünler yer alıyor.

Bu ürünlerin kaynağı ve varış noktaları hakkında daha kesin bilgilerimiz olmamasına rağmen, levha bize o dönemde Filipinler’in Güneydoğu Asya ticaret ağında önemli bir nokta olduğunu gösteriyor. Levhada bahsedilen “Jayawardhana” isminin bir Hint kralı veya yöneticisini ifade ettiği düşünülüyor.

Laguna Bakır Levhasının Tarihsel Önemi:

Laguna Bakır Levhası, Filipin tarihine dair bilgilere önemli bir katkıda bulunmaktadır. Bu küçük eser, o dönemin sosyal yapısı, ticaret ağları ve dilin gelişimine ilişkin önemli bilgiler sunmaktadır. Ayrıca, levhanın varlığı Filipinler’in Güneydoğu Asya’nın antik ticaret ağı içinde yer aldığını kanıtlamaktadır.

Günümüzde Laguna Bakır Levhası, Filipin Ulusal Müzesi’nde sergilenmektedir. Bu eser, ülkenin zengin tarihine dair bir pencere açarak ziyaretçilere geçmişle bağ kurma fırsatı sunmaktadır.

Laguna Bakır Levhası’nın keşfi ve çözümü, Filipin tarihini daha derinlemesine anlamamızı sağlayan bir dönüm noktasıdır. Bu küçük bakır levha üzerindeki yazılar sayesinde, bugün bile bu antik toplumun hayatına dair merak uyandırıcı bilgiler edinme fırsatı buluyoruz.